Менталната злоупотреба, позната и како психолошка или емоционална злоупотреба, вклучува намерно повредување некого и предизвикување емоционална болка или обид да се контролира или манипулира со личноста преку вербална или невербална комуникација.

Менталната злоупотреба може потешко да се препознае од физичката злоупотреба; сепак, може да биде исто толку штетнa и може да доведе до емоционални лузни и здравствени проблеми.Понатаму, менталната злоупотреба често е претходник на физичка злоупотреба, па затоа е важно да се препознае и да се добие помош што е можно поскоро.

Оваа статија ги истражува различните видови на ментална злоупотреба, знаците дека некој е малтретиран, влијанието на менталната злоупотреба и некои стратегии за справување кои може да бидат корисни за луѓето кои биле злоупотребувани.

 

Во прилог се само неколку од различните видови на ментална злоупотреба:

 

Силеџиство (bullying);

Заплашување;

Принуда;

Вознемирување;

Исмејување;

Понижување;

Контролирање на однесувањe;

Обвинување;

Обиди да се изолира личноста од нивните пријатели или семејството;

Вербални прикази на гнев, како што се викање или пцуење;

 

Природата на менталната злоупотреба може да варира во различни типови на врски. Злоупотребата на интимниот партнер и злоупотребата на деца се меѓу најчестите типови на злоупотреба.

 

Злоупотреба од интимен партнер

Ова се неколку примери за тоа како може да изгледа менталната злоупотреба од страна на интимните партнери:

Сака да знаете каде сте и што правите во секое време;

Очекува да ги пријавите вашите активности и да останете во постојан контакт;

Донесување одлуки наместо вас, често без да бидете консултирани;

Ве отсекува од пријателите и семејството;

Ве спречува да одите на училиште или на работа;

Ве обесхрабрува да одите на лекар или да добиете медицинска помош;

Се однесува многу љубоморно или ве обвинува дека сте неверни;

Ве навредува или ве нарекува со погрдни имиња;

Ве понижува пред други луѓе;

Ве третира како дете;

Контролирање на вашите финансии или следење како трошите пари;

Се лути и вика или пцуе;

Ве обвинува за нивниот гнев и испади;

Се заканува на вас или на вашите пријатели, членови на семејството или домашни миленици;

Намерно ве плаши;

Се заканува дека ќе ве пријави кај властите, понекогаш под лажни изговори;

Се заканува дека ќе се повреди себеси во обид да ве контролира.

 

 

Менталната злоупотреба од страна на интимните партнери може да започне ненадејно и да изненади.

На пример, насилниците првично можат да бидат многу внимателни, да ви даваат многу комплименти и да ве опсипуваат со љубов и внимание. Сепак, тие можат полека да почнат да го контролираат вашиот живот и да почнат да бидат навредливи.

Може да се најдете себеси да барате изговори за нивното однесување, да мислите дека тоа е ваша вина или да се чувствувате засрамени или глупави што сте стапиле во врска со нив.

Но, важно е да запомните дека злоупотребата не е ваша вина.

 

Ова се неколку примери за тоа како може да изгледа менталната злоупотреба на децата

Постојано критикување на детето;

Обвинување на детето за проблеми;

Понижување на детето;

Заканување дека ќе го напушти детето или ќе го повреди;

Неуспех да се обезбеди безбедна и стабилна средина за детето;

Изложување на детето на тешка злоупотреба или насилство меѓу членовите на семејството;

Занемарување на детето и непокажување грижа за него.

 

Злоупотребата на децата понекогаш може да биде тешко да се открие, што им отежнува на луѓето да ја препознаат таа ситуација и да му помогнат на детето.

Децата кои растат во насилни домаќинства може да веруваат дека тоа е нормален начин на однесување помеѓу членовите на семејството и за возврат да покажуваат навредливи и насилни тенденции во училиште или во интимните односи како возрасни.

 

Влијанието на менталната злоупотреба

 

Што предизвикува кај вас менталната злоупотреба?

 

Да се чувствувате беспомошни и немоќни;

Да се плашите да не го вознемирите вашиот насилник;

Да се чувствувате виновни и засрамени;

Да се чувствувате под стрес и преоптоварено;

Да се чувствувате бескорисни и непожелни;

Недостаток на доверба во себе;

Да се чувствувате дека сте искористени, манипулирани или контролирани;

Да ја преиспитувате вашата реалност и вашето сеќавање на настаните;

Да го промените вашето однесување за да го задржите мирот и да избегнувате да ги вознемирувате другите.

 

Менталната злоупотреба може да влијае на вашата самодоверба, концентрација, нивоа на стрес, способност за спиење, расположение и способност за функционирање.

На долг рок, тоа може да доведе до физички и ментални здравствени проблеми, како што се депресија, анксиозност и хронична болка.

 

Знаци на ментална злоупотреба:

Да се биде крајно агитиран или вознемирен;

Повлекување и одбивање да комуницира или да одговори;

Да делува исплашено или нервозно околу одредени луѓе;

Прикажување невообичаени однесувања, генерално поврзани со деменција, како што се нишање, гризење или цицање.

 

Справување со ментална злоупотреба

 

Ова се неколку стратегии кои можат да ви помогнат ако сте или сте биле во навредлива ситуација:

Побарајте помош и поддршка: Жртвите на злоупотреба често се премногу исплашени или се срамат да им кажат на другите за злоупотребата. Сепак, важно е да се обратите до пријател, член на семејството, терапевт или организација што може да понуди помош, поддршка или заштита.

Запишете ги вашите искуства: Злоупотребувачите честопати ги газат своите жртви и ги тераат да се сомневаат во нивната реалност. Може да биде корисно да ја запишете вашата верзија на настани за да имате евиденција за тоа што навистина се случило.

Не се обвинувајте себеси: Mоже да се обвинувате себеси за она што ви се случило или да мислите дека сте направиле нешто за да ги предизвикате или дека сте заслужиле, но треба да запомните дека ако некој ве злоставувал, тоа е негова вина, а не ваша. Потсетувајте се на овој факт одново и одново ако ви е потребно.

Препознајте ги нездравите обрасци: Ако сте пораснале во дом со постојани навредувања или сте биле во навредлива врска, емоционално навредливите однесувања може да ви изгледаат нормално и може да ги барате или да ги овековечите во други врски. Важно е да се прекине циклусот преку препознавање на нездрави обрасци и да се работи кон поздрави односи со взаемна доверба, почит, наклонетост и независност.

 

Менталното малтретирање не остава исеченици и модринки, но може да предизвика длабоки емоционални рани, како и физички и ментални здравствени проблеми за кои може да биде потребно време за заздравување.

Може да биде корисно да побарате терапија или да се приклучите на група за поддршка со цел да се развијат механизми за справување и да се поврзете со други кои се соочиле со слични искуства.